Coaching και Θετική Ψυχολογία: Ο θαυμαστός κόσμος των θετικών συναισθημάτων

Έχετε βρεθεί ποτέ σε ένα λιβάδι, σε ένα ξέφωτο δάσους στην καρδιά της άνοιξης; Είναι σαν όλα, κάθε στοιχείο της φύσης, από το πιο μικρό μέχρι το πιο μεγάλο, να μετέχει σε μια μεγαλειώδη γιορτή. Ήχοι και μυρωδιές σας κατακλύζουν από παντού.

Κάθε λογής αγριολούλουδα είναι ανθισμένα, γεμάτα νέκταρ και χυμούς, και στα φυλλώματά τους φωλιάζουν ζουζούνια. Χρυσαφένια στάχυα και τρυφερό χορτάρι σχηματίζουν κυματισμούς με κάθε κίνηση του αέρα. Τριγύρω δέντρα στέκονται με μεγαλοπρέπεια στην κορύφωση της άνθισης αναμένοντας την καρποφορία τους. Όλα τα πλάσματα χαίρονται αυτή την πανσπερμία, την αυτοκρατορία του φωτός, αλλά και την κυοφορία της αναγέννησης και της δυνατότητας που υπόσχεται η νέα εποχή. Όλα βρίσκονται σε απόλυτη αρμονία. Τίποτα δεν μπορεί να σκιάσει τον καταλυτικό θρίαμβο της ζωής. Τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει τον αέναο παλμό της δημιουργίας.

Ένα τέτοιο κομμάτι ζωής φέρουμε και μέσα μας, στον πυρήνα της ύπαρξής μας. Φέρουμε συνεχώς από τη στιγμή που γεννιόμαστε τη δυνατότητα να ανθίζουμε, να αξιοποιούμε το εύρος του δυναμικού μας και να ευημερούμε σε όλα τα επίπεδα παρά τις αντιξοότητες. Αλλά πολλές φορές το ξεχνάμε, ακόμη και όταν δημιουργούμε τρανά επιτεύγματα, γιατί έχουμε εκπαιδευθεί να επιβιώνουμε των καταστάσεων, να είμαστε αγωνιστές και «survivors» σε έναν κόσμο που τον θεωρούμε ανταγωνιστικό, εχθρικό και επικίνδυνο. Βαθιά στο κύτταρό μας έχουν καλλιεργηθεί το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και συναισθήματα όπως ο φόβος, ο θυμός, ο πόνος που ήταν και είναι απαραίτητα για την επιβίωση και εξέλιξή μας. Όμως η ψυχή μας φέρει και άλλες ενέργειες πιο «φωτεινές», όπως το συναίσθημα της χαράς, της ελπίδας, της αγάπης. Τι συμβαίνει με αυτά τα συναισθήματα; Γιατί πολλές φορές τα παραμελούμε, τα προσπερνάμε; Γιατί συχνά μοιάζουν άφταστα και ουτοπικά;

Τα θετικά συναισθήματα ως πηγή έμπνευσης και δημιουργίας

Χαρά, ευγνωμοσύνη, γαλήνη, ενδιαφέρον, ελπίδα, περηφάνεια, διασκέδαση, έμπνευση, θαυμασμός, αγάπη. Κάθε ένα από αυτά τα συναισθήματα (και άλλα συναφή που εσείς μπορεί να αισθάνεστε), με αποκορύφωμα την αγάπη που τα εμπεριέχει όλα, εσωκλείει έναν κόσμο ανείπωτης ομορφιάς, σοφίας, ανάτασης και γνώσης. Έναν κόσμο που ο καθένας μας τον βιώνει με τον δικό του μοναδικό τρόπο μέσα από τα προσωπικά του φίλτρα και τις υποκειμενικές εμπειρίες. Ακόμη και όταν απλώς φέρνουμε αυτές τις λέξεις στο μυαλό μας νιώθουμε μιαν άλλη δόνηση στον ψυχισμό και στο σώμα μας. Νιώθουμε να απελευθερωνόμαστε από περιορισμούς και εμπόδια, νιώθουμε να γεμίζουμε με δύναμη, με αισιοδοξία. Ανακαλύπτουμε έναν απίστευτο εσωτερικό πλούτο που μέχρι τώρα ούτε καν αντιλαμβανόμασταν την ύπαρξή του.

Αυτόν τον πλούτο, αυτή τη δύναμη θέλησε να φωτίσει η επιστήμη της Θετικής Ψυχολογίας και μέσα από την διατύπωση γενικών αρχών να συνδέσει τις υποκειμενικές εμπειρίες με αυτές τις ανεξάντλητες πηγές ενέργειας, ώστε να μπορούμε να βελτιώνουμε τη ζωή μας και να αναπτύσσουμε τον εαυτό μας στον χρόνο που μας έχει δοθεί. Η Θετική Ψυχολογία επιχειρεί με επιστημονικό και τεκμηριωμένο τρόπο να μας δώσει δρόμους και κλειδιά ώστε να μπορούμε να συνδεόμαστε με αυτές τις εσώτερες πηγές και, παρά τη φευγαλέα και εύθραυστη φύση των θετικών συναισθημάτων, να μπορούμε να τα βιώνουμε και να τα ανακαλούμε με τέτοιο τρόπο που να φορτίζουν κάθε μας όνειρο, στόχο και δράση. Έχει διαπιστωθεί και εμπειρικά πως τα θετικά συναισθήματα ενισχύουν τους σωματικούς, γνωστικούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς μας πόρους, οδηγώντας μας σε ευζωία, ευημερία, καλύτερη αντίληψη του περιβάλλοντος και σύνδεση με τους άλλους.

Τα θετικά συναισθήματα ως καύσιμη ύλη και πυροδότες της αλλαγής

Το Coaching, από την άλλη πλευρά, γίνεται ιδανικό πεδίο εφαρμογής αυτών των αρχών, καθώς από τη φύση του εστιάζει στη λύση και στο αποτέλεσμα. Με επιστημονικά τεκμηριωμένες τεχνικές και μέσα από τη δράση για την επίτευξη στόχων, ουσιαστικά ο Coachee μπορεί συνειδητά να αξιοποιεί την αόρατη και αιθέρια θετική ενέργεια των συναισθημάτων και να τη μετασχηματίζει σε ορατή, πυκνή ύλη και πράξη. Μπορεί ακόμη καλλιεργώντας τη θετικότητά του να αντισταθμίζει την πιο βαριά ενέργεια άλλων συναισθημάτων, όπως ο φόβος και ο θυμός. Αυτό δεν σημαίνει ότι το Coaching ως μέθοδος δεν αφήνει και άλλα συναισθήματα να εκφρασθούν. Κάθε άλλο. Δίνει το χώρο να εκφρασθεί το πρόβλημα και το δύσκολο συναίσθημα ώστε να μπορέσουν να αναδυθούν οι πραγματικές ανάγκες, να γεννηθούν κίνητρα  και όλα μαζί να μεταβολιστούν σε θετική, δημιουργική δράση. Εστιάζει όμως καθόλη τη διαδικασία στη δύναμη και στην άντληση θετικών εσωτερικών πηγών, στο βίωμα θετικών συναισθημάτων και θετικών εμπειριών, στον εσώτερο πλούτο που όλοι έχουμε και μπορούμε να αυξήσουμε. Η αλλαγή πρώτα πραγματώνεται μέσα μας και στη συνέχεια στο φυσικό κόσμο.

Τα ευρήματα της Θετικής Ψυχολογίας είναι ξεκάθαρα ως προς την αιθέρια ποιότητα των συναισθημάτων όπως είναι η αγάπη, η χαρά, το ενδιαφέρον. Δεν μπορούμε να τα κυνηγούμε, να τα υπεραναλύουμε, να προσπαθούμε να γραπωθούμε πάνω τους, όπως δεν μπορεί η κατάκτηση της ευτυχία να γίνεται αυτοσκοπός. Σε κάθε τέτοια περίπτωση θα χάνουμε το νόημα και σίγουρα θα χάνουμε αυτήν την ίδια την αίσθηση αγαλλίασης και χαράς που φέρνει η εμπειρία τους. Θα χάνουμε τον ίδιο τον πλούτο που εγγενώς φέρουμε.

Αυτό που έχει νόημα είναι να μάθουμε να ρίχνουμε σπόρους και να καλλιεργούμε τη θετικότητά μας, σαν να ένα ανοιξιάτικο λιβάδι που θα μας συντροφεύει διαρκώς. Δίνοντας χώρο σε βαθύτερες αξίες και ανάγκες μας να εκφρασθούν, πραγματώνοντας όσα αληθινά επιθυμούμε, μπορούμε ελεύθερα και αβίαστα να βιώνουμε τη θετική πλευρά της ζωής και της ύπαρξης. Τα θετικά συναισθήματα δεν μπορούμε να τα κατακτήσουμε γιατί είναι σε διαρκή κίνηση και πάλι σε λίγο θα υποφέρουμε στην απουσία τους. Θα υποφέρουμε στην απουσία της αγάπης. Θα υποφέρουμε στην απουσία της χαράς. Θα υποφέρουμε όταν χάνουμε την ελπίδα μας. Είναι μάταιο να προσπαθήσουμε να τα διατηρήσουμε ενάντια στη φύση τους που τα θέλει να κινούνται συνεχώς, να είναι εύθραυστα και φευγαλέα. Η αποδοχή της φύσης τους όμως μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο για την αλλαγή που επιθυμούμε. Μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα θετικό περιβάλλον προστασίας τους μέσα μας και γύρω μας ώστε να επιτρέπουμε στη χάρη τους να μας αγγίζει, να μας μεταμορφώνει. Μπορούμε να γευόμαστε τη μαγεία τους και να την αξιοποιούμε για να φέρουμε θετικά αποτελέσματα στον κόσμο. Με αυτόν τον τρόπο και μέσα από τη χαρά της δημιουργίας θα ανατροφοδοτούμε τη θετικότητα και τις εσώτερες πηγές και θα οδηγούμαστε σε ανοδική έλικα ευημερίας και ανάπτυξης.

Τα θετικά συναισθήματα ως το μέσο για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής

Χωρίς να έχουμε μάθει να δημιουργούμε στιγμές χαράς, ενδιαφέροντος, θαυμασμού, χωρίς να είμαστε αυτόνομοι δημιουργοί θετικών ψυχικών ενεργειών μέσα από θετικές, γόνιμες σκέψεις και λειτουργικές συμπεριφορές που οδηγούν σε συνειδητές δράσεις, πέφτουμε εύκολα στην παγίδα να αγκιστρωθούμε σε ό,τι άλλο υπάρχει γύρω μας για να μην χαθούμε στο κενό που υφέρπει μέσα μας. Και κολλάμε. Κολλάμε σε πρόσωπα και καταστάσεις. Κολλάμε στο παρελθόν. Κολλάμε σε περιβάλλοντα στείρα και στρεσογόννα. Κολλάμε σε συναισθήματα και συμπεριφορές που δεν μας οδηγούν πλέον πουθενά ή δεν είναι καν δικά μας. Βαλτώνουμε στην αναποφασιστικότητα και στην  συναισθηματική ακαμψία. Χωρίς την γενεσιουργό ενέργεια της χαράς, της αγάπης, της έμπνευσης παύουμε να ονειρευόμαστε. Χωρίς τη δυναμική ενέργεια του ενδιαφέροντος, της αισιοδοξίας, της αυτοπεποίθησης παύουμε να βάζουμε ουσιαστικούς στόχους. Περιορίζουμε την ύπαρξή μας. Υπάρχει όμως και άλλος δρόμος.

Η Θετική Ψυχολογία έρχεται να φωτίσει, πέρα από τη στοχοθεσία, μερικές σημαντικές διαστάσεις που δύναται να έχει μια Coaching παρέμβαση ώστε μέσα από τεκμηριωμένες πρακτικές να δημιουργεί τις βάσεις για διαρκή θετική επίδραση στη ζωή μας:

• Να μας βοηθά να μάθουμε να χαλαρώνουμε, να επανασυνδεόμαστε με τον εσώτερο εαυτό, και τις βαθύτερες αξίες μας, τις εσώτερες πηγές μας, όπως δεξιότητες, δυνάμεις, ταλέντα.
• Να μας βοηθά να καλλιεργήσουμε θετικές σκέψεις, θετικά συναισθήματα, συμπεριφορές που μας οδηγούν σε οραματισμό του μέλλοντος, σε λύσεις, σε δράση, σε ξέφωτο, συμβάλλοντας στην προάσπιση της ψυχικής μας υγείας.
• Να εστιάζει και διευρύνει τη ψυχική μας ανθεκτικότητα, ώστε παρά τα εμπόδια, τις ματαιώσεις, τις δυσκολίες, να μπορούμε και πάλι να σταθούμε δυνατοί και αποφασιστικοί στις επιθυμίες και στα όνειρά μας.
• Να ενισχύει την ενσυνειδητότητά μας για να τρεφόμαστε από το δώρο του παρόντος.
• Να μας εμπλουτίζει με συναισθηματική ευελιξία απέναντι σε αρνητικές καταστάσεις, ώστε να μην μπλοκάρουμε το συναίσθημά μας και να αφήνουμε τη ροή της ζωής να μας εκπλήσσει, να μας συναρπάζει ακόμα και μέσα από απλά μικρά πράγματα.
• Να μας επιτρέπει να αφήνουμε στην άκρη τις πεποιθήσεις και βεβαιότητές μας, έστω λίγο κάθε φορά, ώστε να «ανοίγουμε» την καρδιά και το μυαλό μας απέναντι στο περιβάλλον, στις δυνατότητες και επιλογές που υπάρχουν, αλλά και που μπορούμε να δημιουργήσουμε.
• Να γινόμαστε ξανά κοινωνοί του μυστηρίου και της τέχνης της ζωής.Πηγή: athenscoaching.gr