Μετάτρεψε το άγχος σε κάτι θετικό

Είναι γεγονός: το στρες έχει κακή φήμη. Αρκεί να βάλεις αυτή τη λέξη σε μια αναζήτηση στο Google και τα πρώτα αποτελέσματα είναι πάντα τα ίδια: πώς να το μειώσετε, πώς να αντιμετωπίσετε το άγχος, πώς να αποφύγετε την κατάθλιψη… Αλλά είναι το άγχος πραγματικά τόσο κακό; Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι, αν ξέρουμε πώς να το διαχειριστούμε και να αξιοποιήσουμε τα οφέλη του.

Το πρώτο πράγμα που θα έπρεπε να πούμε είναι ότι το στρες είναι μια αντίδραση του ανθρώπινου σώματος σε ένα απροσδόκητο γεγονός που απαιτεί την πλήρη προσοχή μας. Βραχυπρόθεσμα μπορεί ακόμη και να ενισχύσει το ανοσοποιητικό μας σύστημα, να μας κάνει πιο κοινωνικούς, να ενισχύσει τη μάθηση ή να βελτιώσει τη μνήμη μας. Γιατί λοιπόν να μην αναζητήσουμε τα θετικά;

Χρόνια σπουδών

Είναι κάτι πολύ καλά μελετημένο και επιστημονικά τεκμηριωμένο. Μια μεγάλη έρευνα του Πανεπιστημίου του Wisconsin-Madison εξέπληξε πολλούς την περασμένη δεκαετία. Σχεδόν 30.000 άνθρωποι συμμετείχαν σε μια 8ετή μελέτη, το αποτέλεσμα της οποίας ήταν ότι η άποψή μας για το άγχος επηρεάζει την υγεία μας πολύ περισσότερο από το ίδιο το άγχος. Αν πιστεύεις ότι το άγχος είναι πάντα κακό για σένα, τότε η πρόβλεψή σου θα επαληθευτεί.

Αν όμως από την άλλη πλευρά πιστεύεις ότι το άγχος μπορεί να σε βοηθήσει, να σε ενεργοποιήσει, να σε προκαλέσει και να σε κινητοποιήσει, θα βρεις πολλά οφέλη. Ένα από αυτά είναι ότι θα ζήσεις περισσότερο. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, οι άνθρωποι με θετική άποψη για το άγχος έζησαν πολλά χρόνια περισσότερα από εκείνους με αρνητική άποψη για το άγχος. Εκπληκτικό, έτσι δεν είναι;

Πώς προκύπτει το άγχος;

Το άγχος είναι ένας συνδυασμός της αντίληψής μας ότι βρισκόμαστε υπό πίεση ή ότι αντιμετωπίζουμε κίνδυνο, με την αντίδραση που ακολουθεί. Μπορεί να πυροδοτηθεί από κάθε είδους σωματικές και ψυχικές αλλαγές (γνωστές ως “στρεσογόνοι παράγοντες”) που προκύπτουν από αυτό που βλέπουμε γύρω μας ως πρόκληση ή απειλή.

Όταν εμφανίζονται αυτές οι στιγμές, έχουμε μια φυσική αντίδραση στο στρες που ενεργοποιείται. Το νευρικό και το ενδοκρινικό μας σύστημα αναλαμβάνουν τον έλεγχο, καθώς το σώμα προσπαθεί να προστατευτεί προετοιμάζοντας την καταπολέμηση ή την αποφυγή ενός κινδύνου ή μιας απειλής. Ορισμένες σωματικές λειτουργίες υπερφορτώνονται, ενώ άλλες διαταράσσονται, αφήνοντας το μυαλό και το σώμα εκτός της φυσιολογικής ισορροπίας στην οποία έχουμε συνηθίσει. Σωματικές, ψυχολογικές και συναισθηματικές αλλαγές λαμβάνουν χώρα σε μια στιγμή, καθώς το εσωτερικό μας σύστημα προειδοποίησης μας λέει ότι τώρα είναι η ώρα να αμυνθούμε ή να αναζητήσουμε αλλού ασφάλεια (σωματική ή ψυχική).

Το άγχος ως κάτι θετικό

Αλλά το άγχος δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό. Η αντίδρασή μας σε αυτό υπάρχει ως ένα χρήσιμο σύστημα για την προστασία μας. Μπορεί να μας βοηθήσει να αποφύγουμε ένα ατύχημα ή να προλάβουμε μια στενή προθεσμία. Μερικές φορές το άγχος μπορεί να είναι καλό για εμάς, επειδή μπορεί να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε πιο αποτελεσματικά τη στιγμή που αντιμετωπίζουμε. Θυμάσαι εκείνη τη στιγμή που το άγχος σε γέμισε με εκείνη την ενέργεια και την αδρεναλίνη που δεν ήξερες καν ότι είχες, και έτρεχες γρήγορα για να ζητήσεις βοήθεια ή βγήκες από ένα μεγάλο μπλοκάρισμα με μια έξυπνη ιδέα;

Ο τρόπος με τον οποίο επεξεργαζόμαστε και κατανοούμε τα όσα συμβαίνουν γύρω μας και μέσα μας, μπορεί να βοηθήσει ή να εμποδίσει τον κύκλο του στρες. Και ένας χρήσιμος τρόπος για τη διαχείρισή του είναι να αναγνωρίσουμε ότι λίγο άγχος είναι καλό. Η διαφορά είναι ότι αυτό το είδος άγχους προκύπτει ως αποτέλεσμα των πράξεών μας, σε ένα είδος ταξιδιού αυτογνωσίας και φιλοδοξίας. Το έχεις υπό έλεγχο όταν εσύ (και όχι αυτό) αποφασίζεις αν θα κινηθείς προς τα εμπρός ή προς τα πίσω.

Πώς να μετατρέψεις το άγχος σε κάτι θετικό;

Υπάρχουν διάφορες συνήθειες που θα σε βοηθήσουν να διαχειριστείς σωστά το άγχος και να το μετατρέψεις σε κάτι θετικό για τη ζωή σου. Σημείωσε αυτές:

• Κατασκεύασε ένα τείχος κατά του στρες: όταν αναδύονται αγχωτικές σκέψεις, χρησιμοποίησε ενεργή φαντασία για να τις καταπολεμήσεις. Σκέψου ότι η ανησυχία αναπηδά σε έναν μεγάλο αδιαπέραστο τοίχο στο μυαλό σου και απομακρύνεται από την άμεση προσοχή σου.
• Μην προδιαθέτεις το μυαλό σου: οι περισσότερες ανησυχητικές σκέψεις δεν συμβαίνουν ποτέ, αυτό είναι γεγονός. Μην βάζεις τον εαυτό σου στο χειρότερο σενάριο. Το ακριβώς αντίθετο.
• Περιστοιχίσου από θετικούς ανθρώπους: προσπάθησε να περνάς περισσότερο χρόνο με ανθρώπους που να έχουν θετική επίδραση στην διάθεση και την ευεξία σου. Θα αλληλοτροφοδοτείστε.

Ξεκίνα από σένα

• Βάλε όρια στον εαυτό σου: δεν μπορείς να κάνεις τα πάντα. Μάθε να αναθέτεις δουλειές και σε άλλους και να απορρίπτεις όσα σε αγχώνουν. Μην το βλέπεις ως ήττα.
• Επικεντρώσου σε αυτό που θέλεις: αν το κάνεις, όλα θα κινηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση. Κατάγραψε τους στόχους και τους σκοπούς σου σε ένα σημειωματάριο και επικεντρώσου σε αυτούς, απορρίπτοντας τα δευτερεύοντα.
• Να είσαι ευγνώμων: η έλλειψη ευγνωμοσύνης για όσα έχεις και για τους γύρω σου δημιουργεί αγχωτικές σκέψεις και συναισθήματα. Εξασκήσου στο να είσαι ευγνώμων για όσα έχεις αντί να ανησυχείς για όσα δεν έχεις.
• Καλλιέργησε την αυτοεκτίμηση: το άγχος σε καλεί να σκεφτείς, πράγμα που σημαίνει ότι έχεις μια επιλογή. Αν ενισχύσεις την αίσθηση ότι μπορείς να χειριστείς οτιδήποτε έρθει στο δρόμο σου, θα νιώθεις μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση για να αντιμετωπίσεις οποιαδήποτε κατάσταση και να πετύχεις αυτό που θέλεις.

Έτσι, τώρα πια ξέρεις: μην αφήνεις το άγχος να σε ελέγχει, αλλά μάλλον το αντίθετο. Πάρε τον έλεγχο και μάθε να χρησιμοποιείς τα θετικά αποτελέσματά του. Επειδή το ελεγχόμενο άγχος θα σου επιτρέψει να έχεις έναν στόχο και να επικεντρωθείς σε αυτόν, θα σε προετοιμάσει σωματικά για να αντιδράσεις σε μια επικίνδυνη ή σημαντική κατάσταση στη ζωή σου, θα σε κάνει πιο ευαίσθητη σε ό,τι συμβαίνει γύρω σου και θα σε βγάλει από τη ζώνη άνεσής σου. Εσύ έχεις τον έλεγχο.